Terugblik op de Netwerkbijeenkomst van De Rijn Verbindt
7 oktober 2025, Schloss Benrath (Düsseldorf)
Op dinsdag 7 oktober kwamen zo’n 65 vertegenwoordigers van Nederlandse en Duitse organisaties samen op de derde editie van de jaarlijkse netwerkbijeenkomst van het Interreg-project De Rijn Verbindt. Op de sfeervolle locatie van Schloss Benrath in Düsseldorf stond de dag in het teken van kennis delen, elkaar ontmoeten en samen werken aan een Gezonde, Groene en Levende Rijn.
Wandelen door de Urdenbacher Kämpe
De dag begon met een wandelexcursie door de Urdenbacher Kämpe, een van de laatste onbedijkte uiterwaarden aan de Rijn. Onder begeleiding van Stefanie Egeling van het Biologische Station Haus Bürgel verkenden de deelnemers dit bijzondere natuurgebied waar het rivierwater nog vrij kan stromen en flora en fauna volop de ruimte krijgen. De wandeling bood niet alleen een inspirerende start van de dag, maar ook een fysieke herinnering aan waar De Rijn Verbindt zich voor inzet.
Presentaties over samenwerking en geschiedenis
Na de lunch opende projectleider en dagvoorzitter Bernadette Botman namens alle partners van De Rijn Verbindt het middagprogramma. In haar welkomstwoord benadrukte zij de waarde van de jaarlijkse ontmoeting: “Het is altijd bijzonder om te zien hoeveel energie en nieuwe ideeën ontstaan wanneer we elkaar weer in het echt ontmoeten. Deze bijeenkomsten laten zien hoe breed het draagvlak is voor een gezonde Rijn.” Daarna namen Gunnar Gad en Stefan Schweizer van de Stiftung Schloss Benrath het publiek mee in de geologie, biologie en rijke geschiedenis van de Rijn bij Düsseldorf. Ook Britta Wöllecke van de Bezirksregierung Düsseldorf deelde hun ervaringen met grensoverschrijdende samenwerking rond waterbeheer en natuurherstel.
Workshops: samen werken aan de Rijn van de toekomst
In de middag doken de deelnemers in twee workshoprondes in de drie hoofdthema’s van De Rijn Verbindt: De Gezonde Rijn, De Groene Rijn en De Levende Rijn.
De eerste workshop ronde
In de eerste ronde stond bij De Gezonde Rijn de vermindering van plasticvervuiling centraal. Deelnemers bespraken de resultaten van de plasticvisserij en het onderzoek naar bronnen van vervuiling en wisselden ideeën uit over effectieve maatregelen om plastic bij de bron aan te pakken.
Bij De Groene Rijn werd gesproken over de uitbreiding van rivierbossen en het belang van dynamisch uiterwaardbeheer: hoe kunnen natuurontwikkeling en waterveiligheid hand in hand gaan in de grensregio? Iedereen ontving kleine wilde appels om te planten op locaties waar rivierbossen kunnen ontwikkelen. Zo zorgen we samen letterlijk voor een groene Rijn!
Wie koos voor De Levende Rijn kon zich laten rondleiden door Gunnar Gad in het natuurhistorisch museum van Schloss Benrath, waar de historische vogelverzameling van Peter Frey (1872–1950) te zien is. Anderen gingen met Stefan Schweizer mee op een wandeling door de tuinen van Schloss Benrath waar natuur en historie elkaar ontmoeten.
De tweede workshop ronde
In de tweede ronde bouwden we verder aan diezelfde hoofdthema’s. De Gezonde Rijn ging dieper in op het herstel van trekvissenpopulaties in de Rijn en de Oude IJssel. Partners presenteerden de resultaten van de monitoring met de ankerkuil en van onderzoek naar gewonde vissen en gehoorsteentjes (otolieten), die waardevolle informatie geven over de levenscyclus en herkomst van de vissen.
Bij De Groene Rijn stond het plaatsen van rivierhout centraal als middel om natuurlijke dynamiek en ecologische kwaliteit te versterken. Er ontstonden met behulp van stellingen interessante discussies over bijvoorbeeld voorwaarden voor uitbreiding.
In de sessie van De Levende Rijn verzamelden de deelnemers ideeën om het brede publiek te betrekken bij de aanpak van plasticvervuiling. Het ontwerp van de reizende tentoonstelling over plasticvervuiling, die binnenkort te zien zal zijn in De Bastei en Schloss Benrath, werd gepresenteerd. Victoria Blockdorf van BlockBlocks Cleanup deelde een inspirerend verhaal over hoe je het gedrag van mensen rond plasticvervuiling kunt veranderen door beleving met de zintuigen, via cleanups. BlockBlocks organiseert al jaren cleanups rondom Duitse rivieren en zorgt voor hergebruik van het plastic.
Digitale Rijn en levende tentoonstelling
Bij de gezamenlijke afsluiting kregen de deelnemers een exclusieve sneak preview van het nieuwe Online 3D-bezoekerscentrum van De Rijn Verbindt: een interactieve omgeving waar bezoekers virtueel kennismaken met de rivier en de projecten langs haar oevers.
De dag werd afgesloten met een diner en de feestelijke opening van de tentoonstelling “Trekvissen en Otters” in het natuurhistorisch museum van Schloss Benrath. Deze nieuwe tentoonstelling, ontwikkeld binnen De Rijn Verbindt, vertelt het verhaal van trekvissen, otters en andere bewoners van de Rijn, en hoe zij profiteren van de gezamenlijke inspanningen voor een gezondere rivier.
Een dag vol ontmoeting en inspiratie
Met een goedgevulde dag vol gesprekken, ideeën en ontdekkingen kijken we terug op een geslaagde bijeenkomst. “We hebben vandaag niet alleen kennis gedeeld, maar ook nieuwe verbindingen gelegd,” aldus Marco Tijnagel, projectleider namens lead-partner Rijkswaterstaat Oost Nederland. Bernadette Botman: “Die samenwerking over grenzen heen is wat De Rijn Verbindt zo krachtig maakt.”